Voor ieder mens plek voor een wens

Op donderdag 3 januari 2013 schonk de Osse editie van het Brabants Dagblad ruimschoots aandacht aan het project.
In drie artikelen deed stagiaire Lynn Trum verslag van gesprekken die ze voor de kerstdagen met medewerkers van de Osse bibliotheek voerde. Deze drie artikelen staan hieronder.
Aangevuld met een 4e, dat in de Veghels/Udense editie van het BD verscheen (op dinsdag 8 januari)


Artikel 1 - Voor ieder mens plek voor een wens
"Voor ik dood ga, wil ik een dag zonder chronische pijn leven", staat op een van de tientallen memo's die aan de muur van de bibliotheek in Oss hangen. Het project 'voor ik dood ga, wil ik ...' loopt tot eind januari. Tot die tijd is iedereen vrij om een wens op te hangen.

De muur met memo's is direct zichtbaar als je binnenkomt. Over het algemeen wordt er door bezoekers weinig naar gekeken. Toch hangt de muur deze vrijdagmiddag vol met ingevulde voorikdoodgawilik-memo's.

"Ik denk daar niet zo over na", zegt Carl Cox die een tijdschrift aan het lezen is. "We hebben het hier in Nederland redelijk goed als je het vergelijkt met sommige andere landen. Daar denk ik wel veel over na."

Het doel van de bibliotheek is juist om mensen, door middel van dit project, wél te laten stilstaan bij dingen die ze écht belangrijk vinden. Met een muur vol verlangens en wensen hoopt de bibliotheek mensen tot nadenken aan te zetten.

Aan de muur hangt een grote verscheidenheid aan wensen, geschreven door mensen van alle leeftijden. Dit is goed te zien aan de handschriften en aan de aard van de tekstjes. Wanneer ja naar de muur kijkt, zie je zowel grappige als ontroerende memo's. 'Voor ik dood ga, wil ik een dag zonder chronische pijn leven', staat er op een van de blaadjes.

Bibliothecaresse Mieke School weet nog niet wat ze op haar memo gaat schrijven. "Daar moet eerst even goed over nagedacht worden", zegt ze. School is erg enthousiast over het project: "Het is vooral leuk om te zien hoe verschillend mensen hierover nadenken. Kinderen hebben bijvoorbeeld een heel ander beeld voor ogen dan volwassenen. Zij willen bijvoorbeeld een puppy."

Opvallend is dat de wens om de Amerikaanse boyband 'One Direction' te ontmoeten meerdere malen terugkomt op de muur. "Meiden schijnen er gek op te zijn", legt bibliotheekmanager Hans van Duijnhoven uit. Ook het maken van verre reizen schijnt bij veel mensen bovenaan hun lijstje te staan. 'Fuck Ajex' wordt zo snel mogelijk van de muur gehaald door het bibliotheekpersoneel. "je hebt van die lolbroeken die er grote dingen op zetten", vertelt Van Duijnhoven.

Zelf heeft de bibliotheekmanager ook een memo ingevuld. Hij schreef: 'Voor ik dood ga, wil ik mezelf uploaden naar de cloud'. Hiermee doelt hij op een boek van Ray Kurzweil. Deze schrijver denkt dat het binnen dertig à veertig jaar mogelijk is om hersenen te uploaden naar een computer. "Ik denk dat het onzin is. Maar stel, dat we onze gedachtes en gevoelens echt konden opslaan. Dan zou in principe iedereen kunnen doorleven.

Artikel 2 - 'Voor ik dood ga, wil ik...'
BasisBibliotheek Maasland vraagt haar bezoekers tot en met januari wat zij nog willen doen voordat ze doodgaan. Dit kunnen ze laten weten door hun grootste wens op een memoblaadje te krabbelen of op een krijtbord te schrijven in de vestigingen in Oss, Bernheze, Landerd en Veghel. Het project van de bibliotheek, genaamd 'Voor ik dood ga, wil ik ...', is afgekeken van de Amerikaanse kunstenares Candy Chang, en haar project 'Before I die, I want'.

Bibliotheekmanager Hans van Duijnhoven, hoorde over de Amerikaanse variant en dacht meteen: daar moeten we iets mee doen. In een paar weken tijd heeft de bibliotheek het idee uit de grond gestampt. "Het moest allemaal op korte termijn gebeuren. Het project past perfect bij deze tijd van het jaar", vindt Van Duijnhoven. "Met het nieuwe jaar op komst denken veel mensen na over de wensen voor de toekomst."

Elk jaar heeft de bibliotheek een ander thema, altijd over een breed onderwerp dat de tongen los maakt. Het thema van 2013 is 'Echte waarde(n)'. Van Duijnhoven vindt het vooral nu belangrijk om hierbij stil te staan. "In mijn ogen verandert de samenleving op dit moment. Door de crisis bijvoorbeeld. Mensen hebben minder geld. Dit is het moment om na te denken: wat vind ik nou echt belangrijk? Je omgeving of toch die dure auto?"

Door het project in een openbare ruimte uit te voeren, is het voor iedereen benaderbaar. Volgens Van Duijnhoven is het belangrijk dat iedereen de teksten kan lezen: "Door naar de memo's van anderen te kijken, ga je nadenken over jezelf."

Artikel 3 - Idee voor project in New Orleans: Before I die I want to
Wanneer iemand overleed die haar dierbaar was, begon kunstenares Candy Chang veel na te denken over de dood. Het hielp haar duidelijk maken wat ze nog wilde in het leven en met wie.
Hierbij vroeg ze zichzelf af of andere mensen in haar buurt hetzelfde dachten en wat mensen in haar buurt belangrijk vonden. Ze besloot een kraakpand in haar woonplaats New Orleans te veranderen in een groot krijtbord. Dit bedrukte ze met de tekst: Before I die I want to ____

Het idee van de muur sloeg aan: toen ze een dag later naar het bord keek, stond het helemaal volgekalkt met wensen van mensen in haar omgeving.
Met dit project hoopt ze mensen te verleiden hun geheimen en verlangens bloot te geven. Ze wilde iedereen laten nadenken over de dingen die er echt toe doen, aangezien het leven vroeg of laat een keer voorbij gaat. "Het gaat over het maken van ruimte voor reflectie, bezinning, en herinneren. Het hielp ons onze buren te begrijpen in nieuwe en verhelderende manieren", vertelt Chang tijdens de presentatie van haar project via een internetfilmpje.

Veel andere landen waren geïnteresseerd in haar project. Hiervoor maakte Chang een 'before I die Toolkit'. Met dit doe-het-zelfpakket konden geïnteresseerden over de hele wereld een eigen wensmuur maken.

Volgens Changs website zijn er momenteel 75 beforeIdie-muren verspreid over 25 landen.
Artikel uit de Veghels/Udense editie van dinsdag 8 januari 2013
Geschreven door Marèl Holtermans.

'Voor ik dood ga, wil ik zijn wie ik van binnen echt ben'. Het is een van de wensen die in de bibliotheek in Veghel hangt. Het project 'Voor ik dood ga, wil ik' is in de bibliotheek van Veghel een succes. Iedereen kan wensen ophangen die ze het liefste willen vervullen.
Een van de wanden in de bibliotheek hangt vol met bijna 50 wensen. Ze verschillen van "Voor ik dood ga, wil ik Justin Bieber ontmoeten" tot "Voor ik dood ga, wil ik groeien en bewuster leven". Het is het verschil dat volgens initiatiefnemer van het project Gertrude van den Elzen, medewerkster van de bibliotheek zo leuk is: "Kinderen kijken vooruit naar een beleving die ze nog ene keer mee willen maken en ouderen kijken vooral terug en wensen dat het leven blijft zoals het is."
Een film van Candy Chang vormt de aanleiding voor het project. Chang bedacht een actie om mensen bewust te laten worden van persoonlijke waarden. En dat is precies het thema van dit jaar van de bibliotheek: Echte waarde(n).
De film van Chang is nu in de bibliotheek voor iedereen te zien om ook andere mensen te inspireren. "Het filmpje laat je nadenken over wat echt belangrijk is in het leven en wat de belangrijkste waarden zijn."
Zelfs heeft Van den Elzen nog geen wens gedaan. "Ik wil eerst beter weten wat mijn persoonlijke waarden zijn, maar als ik dat weet, ga ik zeker een wens ophangen", vertelt ze enthousiast. Volgens de initiatiefnemer stapte ze er blanco in. "Je weet nooit wat mensen ervan vinden. We krijgen alleen maar positieve reacties." Het voordeel van de bibliotheek is volgens Van den Elzen dat het een laagdrempelige organisatie is. Iedereen kan naar de bibliotheek gaan, zonder enige verplichting en nu 2012 net af is, kijken veel mensen terug en Daar draait het allemaal om. "Het maakt me niets uit als je helemaal niets opschrijft, we willen dat mensen nadenken over zichzelf", vertelt ze.
De mooiste wens tot nu toe is volgens Van den Elzen een die het meest aansluit bij het project. "De wens waar ik zelf even bij stil stond, was 'Als je weet dat het bijna zover is, heb je weinig als je in een liefdevolle omgeving bent.' Ik moest toch even slikken toen ik het las. Mooi dat mensen zo leven."
Om bewuster te worden van persoonlijke waarden zijn er in de bibliotheek de komende tijd lezingen van filosofen, workshops en andere activiteiten.
Het past volgens Van den Elzen precies in deze tijd. "Ik denk dat de maatschappij verandert van 'ik' naar 'wij'. Het is de taak van de bieb om niet alleen 'simpel' boeken uit te lenen, maar ook om samen met mensen stil te staan bij verschillende dingen, zoals die veranderende maatschappij. Daarom sluit dit project goed bij ons aan."

Klik hier voor een Picasa-carrousel met 999 bijdragen