woensdag 14 november 2012

Before I die - het begin

Candy Chang
Een prachtig filmpje, mooi initiatief
Af en toe loop je per ongeluk tegen iets moois aan. Dat je kunt bewonderen. Om de eenvoud. Genialiteit van denken. Zo'n moment was toen iemand een TED-filmpje aandroeg. Een ontroerend filmpje waar je 'iets' mee moet.

Before I die, I want van Candy Chang

Hieronder een poging te verwoorden hoe het filmpje 'voorbij' kwam, waarom het zo'n indruk maakte en wat we er binnen de Noord Oost Brabantse Bibliotheken mee gaan doen.

Lezers van Stavast

In september 2012 zijn binnen de Noord Oost Brabantse Bibliotheken de Lezers van Stavast opgestaan. Dat zijn leden van de Openbare Bibliotheek die als het ware 'gezworen' hebben om tot de zomer van 2013 elke week één serieus non-fictie boek te gaan lezen. In september zijn ruim dertig personen gestart. Lezers van Stavast maken een keuze uit een lijst van circa 150 boeken. Elke Lezer leest andere boeken, maar de boeken zijn qua thema en onderwerp verwant.

Drie thema's
Globaal gaat het over drie thema's. Ten eerste het feit dat we in een overgangsperiode terecht zijn gekomen. Links- of rechtsom zal er een ander (economisch) model moeten ontstaan. Een samenleving die op belangrijke, nu nog onbekende, punten van de huidige zal moeten afwijken. Verder wordt ook steeds duidelijker dat de mens 'anders' in elkaar zit als tot recent werd gedacht. We zijn in wezen geen homo economicus die rationeel door het leven gaat. En op basis van feiten altijd de juiste beslissingen neemt. Integendeel. We 'doen' maar wat. Vaak gevoelsmatig. Soms tegen onze eigen belangen ingaand. Altruïstisch. En tot slot wordt er veel gepubliceerd over de toekomst. Wetenschap en technologie zijn de drijvende kracht achter de trend dat nieuwe ontwikkelingen in een steeds sneller tempo op 'ons afkomen'. Denk in dit verband vooral aan GNR, Genetica, Nanotechnologie en Robotica. Samen met de almaar doorgaande trend dat computers steeds meer kunnen. Er zijn mensen die verwachten dat binnen twintig tot veertig jaar de mens met de computer (en robots) zal 'versmelten'. Over onze samenleving in transitie wordt veel geschreven.

Een debat
De komende decennia zitten we kortom in een transitieperiode die bijna alles wat we nu als normaal ervaren overhoop zal halen. Als mensheid zullen we daarin mee moeten. Of niet?
In de samenleving zou over dit soort ontwikkelingen meer moeten worden gesproken, gedebatteerd. Onze economische malheur lijkt op dit moment belangrijk, maar achter de horizon doemen veel grotere 'beren' op. Denk bijvoorbeeld aan een tijd waarin robots ook heel erg veel (witte boorden) banen overbodig zullen maken, de impact van 3D-printers die straks letterlijk alles kunnen 'printen', het feit dat we (door medische doorbraken) veel langer zullen leven of een tijd waarin de inhoud van onze hersenen geuploadt kan worden naar computers.


Echte waarde(n)
Jaarlijks benoemt de bibliotheek een jaarthema. Dat in zo'n seizoen vanuit verschillende kanten wordt belicht. In de praktijk gaat het in bijna alle boeken die op de leeslijst van de Lezers van Stavast staan over de vraag wat waardevol is. Welke waarden er toe doen. Waarde of waarden die belangrijker zijn als anderen. De tijd dat alles even waardevol was is voorbij. Sommige dingen doen er meer toe als andere. Echte waarde(n). We zullen moeten kiezen.

Een bijeenkomst van de Lezers van Stavast
Een onderdeel van dit project is dat de lezers elkaar een keer per vier weken in de bibliotheek treffen. Daar worden ervaringen uitgewisseld en gepraat over onderwerpen die in de aangedragen titels aan bod komen. Voor de bijeenkomst van donderdag 8 november hadden we besloten om te praten over het fenomeen tijd. Tijd die in onze hectische wereld onder druk staat. Niet de tijd an sich maar wel het feit dat veel mensen gestrest door het leven gaan. Deze bijeenkomst was ook een soort vooruitblik op een lezing van de (jonge) publicist Koen Haegens op zondag 18 november in de Groene Engel in Oss. Haegens is de schrijver van het boek Neem de tijd : overleven in de to-go maatschappij.
Alle Lezers mochten voor de bijeenkomst van donderdag 8 november fragmenten over dit onderwerp aandragen. Op de valreep meldde zich op woensdagavond laat Ine Kluessjen. Geen tekst maar een filmpje. Een TED-filmpje. Dat sinds medio september online stond. En (toen) al ruim 800 duizend keer was bekeken.
Een gouden tip, want in dit filmpje van 6 minuten wordt als het ware aan ons allen de vraag gesteld wat waardevol is, waarde heeft. Gezien in relatie tot het fenomeen (van beperkte) tijd.

Een ander project van Candy Chang
Candy Chang
Kunstenares Candy Chang woont en werkt in New Orleans. Op haar website zet ze de volgende visie/missie neer:
Candy Chang is an artist who wants to make cities more contemplative. She believes in the potential of introspection and collective wisdom in public space to improve our communities and ourselves.

Er is trouwens een andere Candy Chang, een beroemde (?) Chinese filmster.
Dé Candy Chang van het TED-filmpje heeft verschillende 'ingrepen' in de stad New Orleans en andere plaatsen gedaan om mensen over hun gemeenschap te laten nadenken. De vroege dood van een geliefd persoon bracht haar tot het Before I die, I want to-project.

Een aangepaste opgave
Tijdens de bijeenkomst van de Lezers van Stavast op 8 november werd het filmpje van Candy Chang vertoond. Aan het eind van de avond hebben we de Lezers gevraagd om onderstaande zin aan te vullen:

Voor ik dood ga, wil ik

Een project binnen de Noord Oost Brabantse Bibliotheken
Deze zin past prima bij het Lezers van Stavast-project én een Openbare Bibliotheek.
We leggen derhalve de komende weken aan alle bezoekers van een van onze bibliotheken deze zin voor.
In Berghem, Erp, Heesch, Heeswijk-Dinther, Lith, Nistelrode, Oss, Ravenstein, Schaijk en Zeeland liggen in de week na Sinterklaas memoblokjes waarop bezoekers hun ingeving rondom dit onderwerp met een stift kunnen schrijven. De memobriefjes worden in de bewuste bibliotheek opgehangen. Voor iedereen zichtbaar.
En op dit blog doen we verslag van de reacties en bijdragen.

We hopen op verrassende, inspirerende bijdragen. Deze briefjes blijven tot eind januari 2013 hangen. Ook gedurende de landelijke maand van de spiritualiteit die van 12 t/m 26 januari wordt gehouden. En hopen dat een ieder die mee doet even stil wil staan bij de gedachte wat in het leven echte waarde heeft.

TED - Candy Chang. Before I die (6:20) (992.764 views op 14 november 2012)




Toevoeging op donderdag 20 december
Klik hier voor een Picasa-carrousel met honderden bijdragen (a work in progress)